Lijmen / Het Been - Willem Elsschot

Auteur: Willem Elsschot

Titel: Lijmen / Het Been

Jaar van uitgifte: 1924

Aantal pagina's: 268

Uitgeverij: Athenaeum-Polak & Van Gennep

De auteur. 

Willem Elsschot is het pseudoniem van zijn volledige naam Alphonsus Josephus de Ridder. Hij werd geboren in Antwerpen en was een zoon van een bakkersgezin. Hij studeerde in Antwerpen aan de Antwerpse gemeenteschool, het Koninklijk Atheneum van Antwerpen en het Hoger Handelsgesticht. Later in 1904 haalde hij het diploma licentiaat in handelswetenschappen op de Rijkshandelshogeschool. Hij maakte alleen niet zijn studies af, omdat hij van school werd gestuurd. 

Toen Alfons de Ridder een kleine jongen was zocht hij vaak zijn oom op in het landelijke Blauberg. Hij wandelde graag in het gebied 'Helschot' en ontleende later zijn schrijversnaam aan deze plaats. 

Alfons had vele beroepen is verschillende steden, zoals in Antwerpen, Brussel, Parijs, Rotterdam en Schiedam. In Schiedam was hij handelscorrespondent op het kantoor van de Werf Gusto en daar werd door een college van hem verteld dat hij de kleurrijke verhalen die hij altijd vertelde, op papier moest zetten. 

Vanaf 1912 werkte De Ridder voor het tijdschrift La Reveu Continentale Illustrée en tijdens de Eerste Wereldoorlog was hij secretaris van het Nationaal Comité voor hulp en voeding in Antwerpen. Na de Eerste Wereldoorlog stichtte hij zijn eigen reclamebureau op. Zelf vond hij reclame niks, hij formuleerde voor zijn dood in 1960: ''Niet alleen walg ik van de reclame, maar ook van de commercie in het algemeen. En ik heb Lijmen geschreven omdat ik er op een of andere manier van af moest komen. Ik moest wel reclame bedrijven, want van mijn pen heb ik nooit kunnen leven''

Elsschot had tussen 1964 en 1951 een relatie met de dichteres Liane Bruylant, maar hij had volgens haar nog een relatie met een onbekende vrouw. 

Elsschot overleed op 78-jarige leeftijd aan een hartinfarct in Antwerpen en die dag daarop overleed zijn vrouw Fine. 

Samenvatting. 

Het boek bestaat uit twee verhalen, namelijk Lijmen en Het Been.

Lijmen gaat over twee zakenmannen, genaamd Laarmans en Boorman, die proberen mensen te lijmen voor hun tijdschrift. 

Het Been gaat over het slechte been van mevrouw Lauwereyssen dat later wordt vervangen door een houten been. 

Lijmen:

Laarsman ontmoet Boorman in een café. Boorman biedt hem een baan aan als secretaris van het Algemeen Wereldtijschrift voor Financiën, Handel, Nijverheid, Kunsten en Wetenschappen. Boorman verteld dat Laarmans goed zal verdienen en ook dat het tijdschrift 250.000 lezers heeft, maar wie deze mensen precies zijn, is niet duidelijk. Ook moet Laarmans zijn naam veranderen in Teixeira de Mattos. 

Boorman zijn schoonzus is overleden en zijn zus wil dat ze wordt begraven in Brussel. Het lijk wordt gebalsemd en vervoerd door Korthals XV, maar Boorman ontdekt dat de lijkwagen ook als ziekenwagen wordt gebruikt en dat is verboden. Hij chanteert Korthals en zegt dat hij twintigduizend exemplaren van het tijdschrift moet kopen. 

De dag daarop komt er een grote klant op kantoor. Alleen Laarmans is er en laat per ongeluk de deur van de redactie open staan waardoor de klant ziet dat er eigenlijk helemaal niks is. De klant vertrekt en zodra Boorman dit hoort wordt hij woedend en neemt Laarmans mee naar de volgende klant om de 'lijm'-techniek te leren. Ze komen terecht bij de firma Lauwereyssen en mevrouw Lauweressyn verteld over haar gezwollen been. 

Boorman gaat een artikel schrijven over de firma Lauwereyssen en keert de volgende dag terug. Laarmans leest het artikel voor en krijgt mevrouw Lauwereyssen zover om honderdduizend exemplaren te laten bestellen. De broer weigert de bestelling maar de volgende dag worden de tijdschriften toch geleverd. Laarmans moet erbij zijn en het incasseren. Zodra ze het bedrag hebben mag Laarmans het houden van Boorman. Laarmans wil het bedrag schenken aan mevrouw Lauwereyssen, maar ze neemt het niet aan. 

Inmiddels heeft Boorman een nieuwe handel is hoestpillen opgezet en heeft Laarmans al tien jaar de leiding over het Wereldtijdschrift. 

Het Been:

Als Laarmans Boorman ontmoet, is zijn vrouw overleden. Boorman verteld over de dood van zijn vrouw en wanneer ze op straat lopen loopt Boorman iemand omver. Het blijkt mevrouw Lauwereyssen te zijn en wanneer Boorman ziet dat zij een houten been heeft, krijgt hij een schuldgevoel. 

Laarmans neemt Boorman mee naar zijn neef Jan die pastoor is. Boorman biecht alles op, maar noemt geen namen. Jan zegt dat het beste is om het geld terug te geven aan de firma. 

Laarmans en Boorman horen van Dikke Jeanne dat de broer van mevrouw Lauwereyssen overleden is. Nu wil Boorman al helemaal dat geld geven maar ze wil het niet aannemen. Boorman spant een rechtszaak aan om mevrouw Lauwereyssen het geld aan te laten nemen, maar de zaak wordt geschrapt. De rechter vindt dat ze dit onderling moeten regelen. 

De firma Lauwereyssen wordt verkocht en Boorman wil al het oud papier opkopen. Er liggen namelijk nog 90.000 brochures en Boorman wil het kopen via een notaris, zodat mevrouw Lauwereysssen niet ziet van wie het geld komt. Doordat het bod op de veilig zo hoog is, wordt Boorman vervoerd met een ziekewagen naar een hospitaal voor geesteszieken. Jan slaagt erin om hem eruit te krijgen en omdat hij mevrouw Lauwereyssen goed kent, haalt hij haar over om het geld aan te nemen. 

Mijn mening. 

Ik vond het wel een leuk boek. Het is weer een keer wat anders en het is ook leuk dat het twee verhalen zijn. Ook al zijn het twee verhalen, ze zijn toch wel verbonden omdat mevrouw Lauwereyssen al voorkomt in het eerste verhaal en dat Laarmans en Boorman ook in het tweede verhaal zitten. Ik vind het grappig hoe de schrijver dat heeft gedaan. Ook was het goed om te lezen want er kwamen niet veel moeilijke woorden in voor. 

Recensies. 

Het is een tijd geleden sinds ik een oude Nederlandse meester oppakte, en het is me maar redelijk bevallen. Dit boek verzandt namelijk in ellenlange monologen van Boorman (de mentor) over onzinnige zaken waardoor het lezen traag verloopt. De lessen aan Laarmans (de verteller) zijn omslachtig, uitgebreid, grotesk en worden steevast in volzinnen onderwezen. In veel boeken werkt dat, maar in dit boek niet. Daartegenover staan kleine hoogtepunten zoals de discussie in het Gasthuis, waar Boorman en Laarmans een fantastische act opvoeren. De eindeloos filosoferende Boorman, die bereid is boete te doen onder de gekken tegenover Laarmans, die nog altijd geen verantwoordelijkheid neemt. Bewustzijn versus lijdzaamheid. De creator versus de volger. Verder snap ik wel dat Lijmen en Het Been, de opkomst en de ondergang, bij elkaar 1 verhaal vormen. De balans ligt echter te veel op Lijmen, en het is jammer dat Het Been veel minder om het lijf heeft. Bij elkaar ben ik niet enthousiast. Echter, ik vermoed dat dit boek lang gaat nawerken en ik het over een tijd alsnog ga oppakken. Wie weet kan ik er dan meer waardering voor opbrengen.

Ik heb dit boek een aantal jaar geleden gelezen, in opdracht voor de school. Ik zou het zelf nooit gekozen hebben.
Achteraf beschouwd ben ik wel blij dat ik het heb gelezen, al moest ik meer dan eens mijn tanden op elkaar zetten en doorlezen.
Sommige van de monologen vond ik verschrikkelijk saai. Ook had ik af en toe moeite met het frans, al gaf de afwisseling tussen nederlands en frans wel vorm aan het beeld van de tijd.
'Het Been' sprak me meer aan de 'Lijmen'. Het schuldgevoel van de hoofdpersoon is heel mooi uitgewerkt.